Głos i fonem

artyści: Joanna Adamczewska, Roman Bromboszcz
Małgorzata Dawidek Gryglicka, Tomasz Wilmański
Tomasz Misiak, Łukasz Podgórni, Leszek Onak
data: 10.05-16.05 2013

1. Lead (lid)

Wystawa "Głos i fonem" prezentuje różne postawy twórcze z zakresu poezji cybernetycznej, poezji wizualnej i dźwiękowej. Są to działania intermedialne skoncentrowane na łączeniu w jedność estetyczną różnych rejestrów zmysłowych za pomocą wydruków i obiektów cyfrowych, pętli audiowizualnych oraz hybryd fizykalno-komputerowych. Tytuł wystawy jest trawestacją słynnej książki Jacquesa Derridy zatytułowanej „Głos i fenomen”, gdzie autor ten rewiduje założenia fenomenologii, a także podaje w wątpliwość utrwalone przeświadczenie o prymacie widzenia nad słyszeniem.

2. Wprowadzenie do wystawy

Wystawa ma na celu prezentację różnego rodzaju postaw, które wykraczają poza stereotyp rozumienia poezji i literatury. Chodzi tutaj o ukazanie takich zjawisk estetycznych, które są dowodem na poszerzenie środków literackich i wyprowadzenie ich poza literaturę, w stronę muzyki, sztuk plastycznych i nowych mediów. Ów obszar nazwać możemy procesualną redefinicją awangardowych i neoawangardowych eksperymentów w zakresie poezji fonetycznej, dźwiękowej i wizualnej.

Przywołana tradycja służy za punkt wyjścia do formułowania własnej poetyki, często wzmocnionej udziałem elektroniki i złączy komputerowych. Owocuje to nowymi formami prezentacji i innym, bardziej zaangażowanym, odbiorem. Mamy więc do czynienia z inwencją sposobu przejawiania się dzieła sztuki i inwencją roli odbiorcy poprzez wykorzystanie takich mediów jak druk cyfrowy, discmann i stolik z komputerem, a także formy hybrydowe, informacyjno-materialne, zbliżone w zmysłowym przejawianiu się do rzeźby.

Współczesna poszerzona poezja, w analogii do poszerzonego kina (expanded cinema), prezentuje to, co w poezji lirycznej (wyłącznie tekstualnej), nie jest brane pod uwagę w odbiorze. Prezentuje formę zmysłową, estetyczną funkcję języka, samozwrotność, zmysłowe aspekty przejawiania się wiersza. Nowy punkt wyjścia, ufundowany na postprodukcji komputerowej, rewitalizuje cut-up i kolaż. Prowadzi to w stronę wielu mutacji i przesunięć kategorialnych w obrębie kultury i doświadczenia. Wzmocniona poezja, staje się wielorodzajowa i wielogatunkowa. Poniekąd zaciera swój status bycia wyłącznie poezją, tekstem estetycznym, staje się też kontrkomunikatem politycznym, antyreklamą, samoświadomością ery informacji.

Poeci wzmacniający swoje możliwości poprzez fuzje gatunków i protezy elektroniczne zdają się wymieniać tradycyjne narzędzia ekspresji (długopis, ołówek, maszyna do pisania) na ich hipermedialne odpowiedniki, blogi, programy ilustracyjne, programy muzyczne. W efektach tej pracy uwidacznia się zainteresowanie usterkowością, nieukończeniem, uwidocznieniem pęknięć, złożeń i cięć formy.

Jednym z elementów wymiany pomiędzy nadawcą (konkretny wiersz) i odbiorcą staje się brak, na przykład, brak strukturalny, jak w przypadku anakoluty i brak części znaczenia, jak w przypadku elips. To „podwojenie wymiany”, włączenie do kręgu wartości również tego, czego nie ma, a co w pewien sposób daje o sobie znać i inspiruje do aktywnego włączenia się, oddaje współczesną kondycję twórczości i odbioru, jej ambiwalencję.

3. Skład osobowy

Joanna Adamczewska, Roman Bromboszcz, Małgorzata Dawidek Gryglicka, Tomasz Wilmański, Tomasz Misiak, Łukasz Podgórni, Leszek Onak

4. Krótkie biogramy

Joanna Adamczewska (ur. 1959) W latach 1980-1985 studiowała w PWSSP Poznań. W sztuce zajmuje się przede wszystkim książką artystyczną, instalacją. Od 1990 roku prezentuje cykl książek pt. „Acoustic books” na pokazach typu sound performance. Prace prezentowała na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych m.in.: w Galerii Akumulatory 2, Poznań; Galerii AT, Poznań; Galerii BWA, Lublin; Concordia Art Gallery, Montreal; Galerii BWA, Szczecin; Galerie Ermer, Berlin; CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa; Galerii Zachęta, Warszawa; Galerii BWA, Zielona Góra; Galerii Bunkier Sztuki, Kraków; Neues Museum Weserburg, Bremen; Muzeum Narodowym, Poznań. Mieszka i pracuje w Poznaniu.

Roman Bromboszcz (ur. 1976) Studiował filozofię i historię sztuki na UAM. Doktor filozofii na podstawie pracy „O szumach. Wielość praktyk wykorzystujących szum w twórczości artystycznej a ich odbiór estetyczny”. Pedagog w WSNHiD w Poznaniu. Podejmuje działania w zakresie sztuki intermedialnej i komputerowej, w tym: strony interaktywne, wydruki cyfrowe, multimedialny performance. Publikacje książkowe: „digital.prayer” (2008), „Hz” (2011), „918-578″ (2012). Brał udział w wielu wystawach i festiwalach, głównie w Polsce, m.in.: „Polipoezja vs. sztuka internetu”, AT, Poznań, 2007; „Książka i co dalej 7″, „fail.unlimited”, AT, Poznań, 2008; „Error002″, BWA Studio, Wrocław, 2008; „Ukryte” BWA Zielona Góra, 2008; „Dyktatura eksperymentu”, Gdańsk, 2012; „Przyczyny i skutki”, Poznań, 2013. Festiwale: Breaking Silence, Inner Spaces, Poznań, 2003; Crossing Time Crossing Spaces, Inner Spaces, Poznań, 2004; Tokyo-New York, Poznań, 2004; Wyobraźnia Ekranu, Toruń, 2006; A-V Festival, Monachium, 2006; Asia-Europe Mediations, Poznań, 2007; Manifestacje Poetyckie, Warszawa (2006, 2007, 2008); WRO Biennale, Wrocław, 2007; Instalacje Liryczne, Gdańsk, 2008; Digital_ia, Szczecin, 2010; Open Source Art, Sopot, 2011; Mindware, Lublin, 2011; Multiplace, Bratysława, 2011; Audio Art Festiwal, Kraków, 2011, Industrial Festiwal, Wrocław, 2012. http://bromboxy.proarte.net.pl

Małgorzata Dawidek Gryglicka (ur. 1976) Artystka wizualna, w swojej praktyce porusza się pomiędzy literaturą a sztukami wizualnymi, tworzy teksty wizualne, hiperteksty, instalacje tekstowo-malarskie w galeriach i przestrzeniach publicznych. Artystkę interesuje językowy aspekt komunikacji, związki pomiędzy słowem, jego obrazami i desygnatami. W tej optyce Dawidek analizuje problematykę świadomości językowej, granic i możliwości języka, a także ciała rozumianego w kategorii tekstu rzeczywistości. Za pomocą ciała-tekstu artystka opowiada o cielesności organicznej rozumianej jako nieustanna narracja, tekst w procesie. Dawidek Gryglicka to również teoretyczka sztuki, dr nauk humanistycznych, redaktorka pozycji „Tekst-tura” (2005) oraz autorka artykułów i książek na temat tekstu wizualnego „Odprysk poezji. Stanisław Dróżdż mówi” (2012), „Historia tekstu wizualnego. Polska po 1967 roku” (2012). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2002, 2010), programu Młoda Polska (2012), Ministerstwa Nauki i Informacji (2006-2008), Prezydenta Miasta Poznania (2005), oraz The Pollock-Krasner Foundation (2004-2005). Laureatka nagrody Narodowego Centrum Kultury za najlepszą pracę doktorską z dziedzin o kulturze (2010). http://dawidek.art.pl

Tomasz Wilmański (ur. 1956) W latach 1977-1982 studiował rzeźbę w PWSSP w Poznaniu. W 1982 roku założył i do dzisiaj prowadzi Galerię AT w Poznaniu. W latach 1983-1987 współprowadził (z Cezarym Staniszewskim) Galerię RR w Warszawie. W sztuce zajmuje się rzeźbą, instalacją, rysunkiem, performance, książką artystyczną, poezją wizualną. Jest autorem licznych tekstów teoretycznych o sztuce współczesnej publikowanych w prasie artystycznej i katalogach. Obecnie jest wykładowcą na Wydziale Edukacji Artystycznej w Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. W 2011 roku obronił pracę doktorską w Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Jego prace znajdują się w kolekcjach m.in.: CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa; Galeria Labirynt BWA, Lublin; Muzeum Ziemi Zielonogórskiej, Zielona Góra; Muzeum Narodowe, Szczecin; Muzeum Okręgowe, Konin; Muzeum Okręgowe, Bydgoszcz. Mieszka i pracuje w Poznaniu. http://tomaszwilmanski.siteor.pl

Tomasz Misiak (ur. 1976) Studiował filozofię na UAM w Poznaniu, doktorat na podstawie pracy: „Estetyczne konteksty audiosfery”. Publikuje na tematy związane ze sztuką, estetyką i filozofią. Uczestnik artystycznego projektu KALeKA. W sztuce poszukuje połączeń pomiędzy dźwiękiem i obrazem oraz bada relacje analogowe/cyfrowe w celu sproblematyzowania tradycyjnej hierarchii zmysłów. W ramach sztuki słowa próbuje zastosować niektóre z założeń teorii informacji. Mieszka i pracuje w Poznaniu. Brał udział w wystawach grupowych: „Książka i co dalej 7″, „fail.unlimited”, AT, Poznań, 2008; „Rysowanie muzyki”, Poznań, 2013. Brał udział w wielu wydarzeniach performatywnych z udziałem radioodbiornika, anten i komputera. Uczestniczył w wielu festiwalach, m.in.: Breaking Silence, Inner Spaces, Poznań, 2005; Crossing Time Crossing Spaces, Inner Spaces, Poznań, 2006; Wyobraźnia Ekranu, Toruń, 2006; Instalacje Liryczne, Gdańsk, 2008; Digital_ia, Szczecin, 2010; Open Source Art, Sopot, 2011; Audio Art Festiwal, Kraków, 2011; Industrial Festiwal, Wrocław, 2012.

Łukasz Podgórni (ur. 1984) Tworzy grafikę komputerową, aplikacje flashowe i obiekty literackie. W swojej twórczości wykorzystuje syntezę mowy oraz pętle audio. Sygnował manifesty poezji cybernetycznej, współtworzy związane z nią inicjatywy (cichynabiau.blogspot.com, http://perfokarta.net). Autor tomików „Skanowanie balu” (2012), „noce i pętle” (2010); współautor biuletynu poetyckiego „Kryzys” (2009) i poezjograficznego splita „wgraa” (2012). Wraz z Urszulą Pawlicką opracował zbiór cyfrowych adaptacji wierszy Tytusa Czyżewskiego "Cyfrowe zielone oko" (2012). http://pdgr.tumblr.com

Leszek Onak (ur. 1984) Tworzy: http://http404.org; administruje: http://liternet.pl; http://niedoczytania.pl